Đây là hệ quả của việc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang chạy đua để chiếm lĩnh thị trường bằng mọi cách. Trong bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh đối tác China Bridge 2024, ông Song Zhiping, Chủ tịch Hiệp hội các công ty niêm yết Trung Quốc, cho biết hiện chỉ có hai nhà sản xuất xe năng lượng mới (NEV) là BYD và Li Auto đang có lợi nhuận.
Ông Song cho biết nhiều hãng xe hiện phải sản xuất cả xe động cơ đốt trong và xe năng lượng mới, nhưng phần lớn các nhà máy ô tô lớn vẫn chưa đạt được lợi nhuận từ xe điện.
“Nhưng nếu không sản xuất xe điện, bạn sẽ không có tương lai. Đây là tình thế tiến thoái lưỡng nan mà những người theo đuổi công nghệ mới đang phải đối mặt,” ông Song chia sẻ.
Li Auto và BYD là hai trong số ít công ty mà ông Song Zhiping cho biết đang có lợi nhuận trong lĩnh vực sản xuất xe năng lượng mới tại Trung Quốc.
Trong năm 2023, tổng doanh thu của Li Auto đạt 123,85 tỷ nhân dân tệ (17 tỷ USD), tăng 173,5% so với năm trước. Công ty ghi nhận lợi nhuận ròng 11,81 tỷ nhân dân tệ (1,6 tỷ USD), tương ứng với tỷ suất lợi nhuận khoảng 9,5%.
Tuy nhiên, tình hình đối với các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực xe điện không mấy khả quan. Dù doanh thu của Nio tăng 12,9% trong năm 2023, đạt 55,6 tỷ nhân dân tệ (7,6 tỷ USD), nhưng công ty vẫn ghi nhận khoản lỗ 20,72 tỷ nhân dân tệ (2,85 tỷ USD), tương đương hơn 45%, tức là mỗi xe bán ra lỗ trung bình 100.000 nhân dân tệ (13.750 USD).
Tương tự, doanh thu của Xpeng trong năm 2023 tăng lên 30,68 tỷ nhân dân tệ (4,2 tỷ USD), nhưng công ty cũng ghi nhận lỗ ròng 10,38 tỷ nhân dân tệ (1,4 tỷ USD).
Nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện đang tập trung vào việc giành thị phần thay vì lợi nhuận. Các công ty sản xuất cả xe chạy xăng có thể phần nào bù đắp khoản lỗ từ xe điện bằng doanh thu từ xe xăng, trong khi các công ty khởi nghiệp chỉ sản xuất xe điện gặp khó khăn hơn vì thiếu nguồn thu bù đắp.
Cuộc chạy đua giảm giá đã lan sang cả các nhà cung cấp, buộc họ phải bán với giá dưới cả chi phí để thu hút số lượng.
Theo GlobalData, trong năm 2023, có 150 thương hiệu ô tô hoạt động tại Trung Quốc, bao gồm 97 thương hiệu nội địa và 43 liên doanh (còn lại chủ yếu là xe nhập khẩu). Công suất sử dụng của các nhà máy trong năm 2023 là 59%, với sự chênh lệch lớn giữa các nhà sản xuất.
BYD khai thác khoảng 80% công suất nhà máy, trong khi Tesla đạt 92%. Nhiều thương hiệu nước ngoài có công suất khai thác thấp, như Hyundai chỉ đạt 23%. Phần lớn sản lượng ô tô tại Trung Quốc đến từ 15% nhà máy có công suất khai thác trên 95%, chiếm 47% tổng doanh số năm 2023.
Ngược lại, 20% nhà máy ô tô ở Trung Quốc sản xuất chưa đến 1.000 xe trong năm 2023, và 17% sản xuất dưới 10.000 xe. Những số liệu này không bao gồm riêng xe năng lượng mới.
